Wiedeń, raj dla melomanów

Geneza tradycji

Istnieje kilka powodów istnienia tak silnej tradycji muzycznej w Wiedniu i ogólnie w Austrii. Z jednej strony praktykowanie i studiowanie muzyki jest wyraźnie częścią austriackiej tożsamości. Z drugiej strony, okres wczesnej nowożytności, w XVII i XVIII wieku i później, był naznaczony oświeceniem. Lokalne elity, rządy i instytucje religijne aktywnie wspierały sztukę.

To oddanie sztuce i muzyce widać w wielu wiedeńskich pomnikach i budynkach historycznych… a także w muzyce austriackich kompozytorów z różnych epok i stylów: od baroku oświeceniowego (Haydn) i klasycyzmu (Mozart, Schubert, Beethoven) do XIX-wiecznego romantyzmu (Strauss) i okresu nowożytnego (Berg, Schönberg). Miasto było również magnesem dla talentów z całej Europy, takich jak Vivaldi (Włochy), Mahler (Austria) i Liszt (Węgry).

Nawet dzisiaj Wiedeń jest tętniącą życiem muzyczną stolicą: jego klasyczne dziedzictwo można zobaczyć w całym mieście, ale znajdziemy również kluby muzyczne i centra kulturalne poświęcone rockowi, jazzowi, muzyce popularnej, elektronicznej i eksperymentalnej.


W Wiedniu muzyka to świętość...

Kościoły i budynki sakralne to dobre miejsca, aby odkryć muzyczną historię Wiednia. Pierwszym przystankiem może być znakomita Katedra Świętego Szczepana (Stephansdom).

Młody Joseph Haydn (1730-1809) był członkiem tutejszego chóru katedralnego, a wiedeński „Król Walca”, Johann Strauss II (1825-1899), wziął tu ślub. W tym kościele odbywały się także pogrzeby wielu znanych kompozytorów: kroniki wspominają Włochów Antonio Vivaldiego (1678-1741) i Antonio Salieriego (1750-1825), a także Austriaków, takich jak Franz Schubert (1797-1828) oraz sam Wolfgang Amadeusz Mozart (1756-1791), który przez krótki czas pełnił funkcję dyrektora muzycznego Katedry.

Związek między muzyką a religią odnajdujemy także w Siedzibie i Kościele Zakonu Krzyżackiego (Deutschordenshaus). Budowla ta była domem dla wielu znanych muzyków pracujących dla Kościoła, a Mozart mieszkał tu i tworzył przez kilka lat. W skład kompleksu wchodzi XVIII-wieczna sala audytoryjna, w której często wykonywane są utwory kompozytora.

Na koniec musisz pamiętać o konieczności doświadczenia słuchania muzyki klasycznej inspirowanej religią w odpowiednim środowisku. W tym celu możesz odwiedzić Kościół Jezuicki (Universitätskirche) – świątynię z 1627 r., w której odprawiane niedzielne msze często uświetniane są wykonaniami dzieł Haydna, Mozarta, Schuberta i innych.


... i profanum

Wychodząc poza kontekst religii, znajdujemy w tym mieści wiele innych miejsc odkrywających wiedeńską historię muzyki.

W Austriackiej Akademii Nauk znajdują się całe sale poświęcone Haydnowi i Brahmsowi. W 1813 r., w audytorium Akademii odbyła się premiera VII Symfonii Ludwiga van Beethovena (1770-1827) – dyrygował nim sam kompozytor, który w tamtym czasie był już prawie całkowicie głuchy (!).

W 1. dzielnicy można też odwiedzić Mozarthaus Vienna – muzeum urządzonym w miejscu, gdzie Mozart mieszkał w latach 1784-1787. W tym okresie napisał on kilka swoich arcydzieł, np. operę „Wesele Figara”. A jeśli ktoś woli spędzać czas na świeżym powietrzu, to zawsze można wybrać się na spacer po Stadtpark. Znajdują się tutaj pomniki kompozytorów, takich jak Anton Bruckner i Franz Schubert, a także jeden z najczęściej fotografowanych zabytków na świecie: Złoty Pomnik Johanna Straussa.

Ale nie możemy też zapominać o historii i technikach stojących za tą formą sztuki. Odwiedź Haus der Musik (Dom Muzyki), muzeum w całości poświęcone muzyce. Zostało otwarte w 2000 roku, a zbudowano je przy wsparciu technicznym kilku uniwersytetów, konserwatoriów, muzyków i naukowców (z Austrii i zagranicy). Wystawy obejmują interaktywne instalacje, które pozwalają zwiedzającym zagłębić się w proces komponowania i poznać świat dźwięków.

Twoje pragnienie wiedzy może również doprowadzić Cię do III Dzielnicy i Centrum Arnolda Schönberga. To centrum badawcze, zlokalizowane w Palais Fanto, poświęcone jest życiu i twórczości modernistycznego kompozytora Arnolda Schönberga (1874-1951), znanego z innowacji w harmonii i muzyce atonalnej. W programie centrum przewidziano różne wydarzenia i koncerty.


Kurtyna podnosi się

Aby poczuć muzyczną atmosferę Wiednia na własnej skórze (i we własnych uszach), wycieczka do jej z wielkich sal koncertowych jest po prostu obowiązkowa.

Każdego roku w Wiedeńskiej Operze Państwowej (Staatsoper) przygotowywanych jest około 50 głównych produkcji, w tym opery, taniec klasyczny i koncerty symfoniczne. Przedstawienia odbywają się prawie każdego dnia w roku. Staatsoper ma własnych stałych śpiewaków oraz orkiestrę prowadzoną przez takie wybitne osobistości, jak Gustav Mahler (1860-1911) i Herbert von Karajan (1908-1989). Opera została zbudowana w 1869 r. Musiała zostać częściowo zrekonstruowana po bombardowaniu w 1945 r. w czasie II wojny światowej. Jednak jej fasada i wnętrze zostały zachowane w oryginalnym, neorenesansowym stylu.

Następny punkt to Volksoper (Opera Ludowa) – jak sama nazwa wskazuje, koncentruje się na popularnych i tradycyjnych operetkach, znana jest również z zapełnionego kalendarza (ponad 250 przedstawień rocznie). Jest też Theater an der Wien: początkowo miejsce na musicale, obecnie prowadzi program operowy dedykowany młodym artystom i współczesnym kompozytorom.

W Wiener Musikverein scena jest wypełniona dźwiękami o charakterze symfonicznym. Jest to siedziba Orkiestry Filharmoników Wiedeńskich, znanej na całym świecie z „koncertów noworocznych”.

Jeśli szukasz produkcji alternatywnych i współczesnych, odwiedź Wiener Taschenoper („Wiedeńska Opera Kieszonkowa”) - niewielki lokal poświęcony operze, operetce i teatrowi muzycznemu XX i XXI wieku.


Walc, festiwale i nowoczesne brzmienia

Muzycznego środowiska Wiednia nie można oddzielić od silnej tradycji tanecznej, zwłaszcza walca, który zainspirował romantycznego kompozytora Johanna Straussa II. To tło jest motywacją do organizowania balów, jednych popularnych, innych o bardziej ograniczonym charakterze, a wszystkie z nich są dobrze znane. Najbardziej znanym z nich, bazującym na muzyce klasycznej i tradycyjnym ścieżce dźwiękowej walca jest przebogaty Opernball Opery Wiedeńskiej, który odbywa się w lutym.

Skorzystaj ze spacerów po mieście, aby posłuchać Wienerlied: popularnego stylu muzycznego, który obejmuje instrumenty takie jak akordeon, skrzypce i cytra, a także bardzo specyficzny styl śpiewania. W mieście jest wiele miejsc, w których można odkryć tę ludową tradycję, ale głównym wydarzeniem jest prawdopodobnie festiwal folklorystyczny Wean Hean, który odbywa się w październiku.

Są też takie wydarzenia nie do przegapienia jak wspomniany Koncert Noworoczny… Ale w Wiedniu muzyka to nie tylko klasycy i szybko można się zorientować, że wybór jest aż prawie za bogaty Sprawdź w kalendarzu, czy nadszedł czas na Lange Nacht der Musik, ogromny festiwal poświęcony wszystkim gatunkom muzycznym, który odbywa się w kilku różnych miejscach w mieście.

Tak zwaną „muzykę taneczną” (czyli house, techno, dubstep i inne beaty) można usłyszeć w wielu klubach i dyskotekach w całym mieście. Obejmuje to takie wydarzenia jak Electric Spring w MuseumsQuartier, gdzie do muzeów wkraczają didżeje i muzycy. Muzyka elektroniczna, w jej mniej lub bardziej tanecznych lub eksperymentalnych wariantach, jest częścią programu w wielu miejscach i wydarzeniach nastawionych na niezwykłe dźwięki. Przykładem jest festiwal Sound:frame, na którym spotykają się muzyka elektroniczna i nowe sztuki wizualne.

Jest też miejsce na cięższe i napędzane gitarą dźwięki: Vienna Stadthalle to wielka rockowa arena miasta, na której można spotkać największe międzynarodowe gwiazdy muzyki pop, hip-hopu, rocka i heavy metalu. W kalendarzu imprez pop/rock znajduje się również Donaukanaltreiben, trzydniowy festiwal muzyki alternatywnej i indie.

Na koniec kilka słów o niezaprzeczalnym znaczeniu jazzu. Spotkać tu można wiele sal koncertowych i klubów poświęconych temu gatunkowi, który jest integralną częścią muzycznej tożsamości Wiednia. Szczególnie ważny jest klub Porgy and Bess, europejska mekka jazzu, gdzie na scenie goszczą muzycy z całego świata. W sezonie letnim odbywa się Vienna Jazz Festival, wydarzenie o międzynarodowej renomie, które przyciąga ludzi z całej Europy i nie tylko.

Przy tak szerokim wyborze planowanie podróży może być naprawdę trudne! Różnorodność jest bardzo duża, ale możesz być pewien, że znajdziesz dużo wydarzeń dobrej jakości, co nie jest zaskakujące w mieście, które od wieków jest przywiązane do sztuki. Tutaj wielkie dziedzictwo historyczne idzie w parze z awangardową wrażliwością – fakt, który nawet dziś zapewnia Wiedniowi status niepodpartego miejsca dla melomanów.